Cẩm nang Làng số – mang nền tảng số đến từng hộ gia đình

Minh Ngọc 

Từ tháng 1/2024, Bộ Thông tin và Truyền thông (TT&TT) ra mắt Cẩm nang Làng số trên các nền tảng số với mục đích hướng dẫn mỗi người dân, mỗi hộ gia đình chủ động xây dựng Làng số – mô hình kinh tế số và xã hội số nhỏ nhất, từ đó, góp phần chuyển đổi số địa phương và đất nước. Làng số viết về những câu chuyện của người dân bình thường đã tự mình sử dụng công nghệ số để giải quyết các vấn đề hằng ngày trong cuộc sống Làng số được xây dựng trên 3 nền tảng: Website, Facebook và Zalo. Theo đó, Làng số ra đời tiếp sau cuốn Cẩm nang chuyển đổi số, viết về những câu chuyện của người dân bình thường đã tự mình sử dụng công nghệ số để giải quyết các vấn đề hằng ngày trong cuộc sống. Mỗi câu chuyện khắc họa cụ thể về con người, công việc, vấn đề, cách làm, công cụ và kết quả. Người dân tự làm để giúp chính mình, sau đó giúp gia đình mình và những người xung quanh, dần hình thành nên những công dân số, gia đình số, ngôi làng số và quốc gia số. Khoảng 30 nền tảng số “make in” Việt Nam và 50 câu chuyện điển hình Mỗi nền tảng số là một viên gạch, hướng tới giải quyết các nhu cầu trong cuộc sống của người dân, giúp người dân dễ dàng tiếp cận các dịch vụ, tiện ích, thụ hưởng thành quả do công nghệ số mang lại. Mỗi người dân, mỗi làng, dựa trên nội lực, văn hóa, đặc điểm địa phương có thể lựa chọn những viên gạch này để xây dựng nên ngôi làng số của chính mình. Làng số cũng giới thiệu khoảng 50 câu chuyện điển hình, gắn với hơn 100 con người điển hình, cụ thể. Mỗi làng, mỗi xã sẽ là một cộng đồng khác biệt, vì thế, sẽ không có mô hình làng số phù hợp cho tất cả. Tuy nhiên, từng câu chuyện đều gắn với bối cảnh, cách làm và kết quả để người dân, chính quyền tham khảo, học hỏi, áp dụng để giúp lan tỏa, nhân rộng, từng bước hình thành nên các làng số trên khắp cả nước. Đáng chú ý, Làng số được xây dựng trên cơ sở các bài phát biểu của Bộ trưởng Bộ TT&TT Nguyễn Mạnh Hùng; thực tiễn của những người đã và đang trăn trở, trực tiếp tham gia hoạch định cơ chế, chính sách, chiến lược và thực thi chuyển đổi số ở cấp cơ sở, cấp làng, cấp xã; với sự chung tay, giúp sức, kế thừa tri thức của nhiều chuyên gia, nhà quản lý, nhà khoa học và doanh nhân Việt Nam. Bộ TT&TT cho biết sẽ định kỳ cập nhật, sửa đổi, bổ sung Làng số bởi chuyển đổi số là một quá trình, cần liên tục điều chỉnh, cập nhật cho phù hợp với thực tiễn. Muốn chuyển đổi số nhanh, bền vững, bao trùm thì toàn dân phải cùng nhau vào cuộc Theo Bộ TT&TT, Việt Nam có gần 11.000 đơn vị hành chính cấp xã, khoảng 29.000 hợp tác xã và trên 5 triệu hộ kinh doanh cá thể. Do đó, muốn chuyển đổi số nhanh, bền vững, bao trùm thì toàn dân phải cùng nhau vào cuộc. Để làm được như vậy, mỗi người dân, mỗi làng, mỗi xã, mỗi hợp tác xã đều cần một cuốn sách truyền cảm hứng về những ví dụ cụ thể, dễ đọc, dễ làm, và quan trọng nhất là có thể tự làm, để từ đó, tự mình có thể giúp chính mình chuyển đổi số mà không phụ thuộc vào người khác. Theo đánh giá của Thủ tướng Chính phủ tại Phiên họp Ủy ban Chuyển đổi số Quốc gia ngày 28/12/2023, “Việt Nam là quốc gia có tốc độ phát triển kinh tế số nhanh nhất khu vực Đông Nam Á trong 2 năm liên tiếp (2022, 2023); thương mại điện tử tăng 11%, kinh tế số du lịch tăng 82%, thanh toán số tăng 19% (theo Google, Temasek). Theo báo cáo của Bộ TT&TT, kinh tế số năm 2023 đã đóng góp khoảng 16,5% GDP”. Kinh tế số đặc trưng bởi giao dịch online, một thế giới ảo, không giấy tờ, không tiền mặt. Mọi doanh nghiệp đều sử dụng thương mại điện tử, công nghệ số để nâng cao năng suất lao động, tạo ra dịch vụ mới, công việc mới. Người lao động có kỹ năng số để làm việc. Người dân tự tin và an toàn sử dụng các dịch vụ số. Chính phủ cung cấp dịch vụ công online, dễ dùng, sử dụng dữ liệu để dịch vụ đáp ứng nhu cầu cá thể hoá của người dân. Đồng thời, tạo ra môi trường sống, làm việc online, tạo ra niềm tin trong nền kinh tế số. Tại thời điểm hiện nay, khi kinh tế số đang ngày càng đóng vai trò quan trọng, là một động lực tăng trưởng của nền kinh tế, việc ra đời Làng số trên các nền tảng số góp phần truyền cảm hứng, trang bị kỹ năng số cho mọi tầng lớp nhân dân. Đồng thời, mở ra cơ hội cho mỗi người dân ở mọi miền đất nước hiểu rõ hơn về cách thức công nghệ số được ứng dụng vào các khía cạnh của cuộc sống hàng ngày, từ đó thay đổi cách sống, làm việc, kinh doanh, mua sắm và giải trí.